Hoogsensitieve kinderen en hun denktalent

Een van de kwaliteiten van sensitieve kinderen is, dat ze veel nadenken over wat ze ervaren en beleven. Ze filosoferen graag en reflecteren op wat ze horen, zien en voelen. Deze kinderen hebben een grote behoefte om na te denken over gevoelens, gebeurtenissen. Ze zijn nieuwsgierig en willen weten, hoe dingen gaan in het leven. Zo krijg je bovendien een goed overzicht.

Een mooi filmpje, dat laat zien hoe een kind in het leven kan staan en zich op jonge leeftijd al veel afvraagt, is het filmpje van de jongen Antonio, die geen inktvis wil eten.

Leven………. Volgens 3,5 jarige Luiz Antonio

Dit jongetje beseft zich dat de inktvis op zijn bord, afkomstig is van een levend dier en vindt het zielig dat dieren worden doodgemaakt om opgegeten te worden. 

Van kwaliteit naar valkuil

Sensitieve  kinderen die veel nadenken over wat ze beleven en ervaren en over zintuigen beschikken die heel verfijnd kunnen waarnemen en voelen, kunnen zich ook zorgen gaan maken en zich bang voelen.  Kinderen maken elke dag veel dingen mee die ze nog niet begrijpen. Op 6 jarige leeftijd maken kinderen een duidelijke sprong door in hun ontwikkeling. Die sprong houdt in dat kinderen beter in staat zijn fantasie te onderscheiden van de werkelijkheid en steeds beter logisch gaan redeneren. Aan de ene kant betekent dit dat angsten gaan verdwijnen, spoken bestaan niet. Maar hun voorstellingsvermogen wordt groter. Ze gaan steeds beter beseffen wat er zou kunnen gebeuren. Zeker de sensitieve kinderen hebben als kwaliteit, dat hun inbeeldingsvermogen sterk is. Deze kinderen maken zich dan ook sneller zorgen. Als je ouders ruzie maken, kun je je als kind af gaan vragen of ze nu ook gaan scheiden, net als kortgeleden de ouders van je beste vriend.

Piekerfabriek

Als je je zorgen maakt, dan ga je zitten piekeren. Piekeren is heel ingespannen en overmatig denken.  Piekeren kost veel energie en kan moe maken. Vaak zijn we ons niet bewust dat we overal gedachten, meningen, oordelen of twijfels over hebben. We denken dat we met piekeren iets op kunnen lossen, maar dat is een misvatting. Door je bewust te worden van je gedachten, kun je leren om zelf invloed uit te oefenen.  Eline Snel, heeft in haar boek ‘stilzitten als een kikker’,  een prachtige manier beschreven hoe je, je gedachten kunt observeren en  je hoofd weer leeg kunt maken.

Piekerdoosje

Bij kinderen die het fijn vinden om met hun handen bezig te zijn, kan een mooi en zelf gemaakt en versierd piekerdoosje handig zijn. Vóór het slapen neem je nog even de tijd om te vragen of je kind nog ergens mee zit. Zijn er zorgen, dingen waar hij zich druk over maakt. Door er nog even aan te denken (in plaats van er niet aan te denken) wordt duidelijk waar het over gaat. Precies deze gedachten kunnen in dit doosje gestopt worden. Dekseltje open, zorgen erin, dekseltje weer dicht. Ergens op een plank in de kamer kan je kind zo naar het doosje met piekergedachten kijken. Van een afstandje, zodat het kan zien dat ze niet meer in zijn hoofd zitten.

Nieuw boek over Beelddenken

Schrijfster: Tineke Verdoes, 2013

Denken in beelden

Ben je goed in het verzinnen van nieuwe dingen? Heb je moeite met het vertellen van een verhaal in de juiste volgorde? Heb je veel fantasie en verzin je makkelijk een oplossing voor een probleem?

Maak je veel fouten bij spelling? Ben je snel afgeleid en haal je getallen door elkaar? Voel je dingen goed aan? Dan kan het zijn dat je in beelden denkt.

Om meer van jezelf te snappen is het handig om te weten welke hersenhelft je het meest gebruikt. Als je in beelden denkt begin je met de rechterhersenhelft. En wanneer je woorden nodig hebt om je beeld te beschrijven, ga je de linkerhersenhelft gebruiken. In Denken in beelden kun je lezen hoe dat werkt in je hersenen, wat er gebeurt wanneer het gebeurt en waarom het gebeurt.

Met de voorbeelden en opdrachten in dit boek kun je samen met je ouders en de leerkracht ontdekken hoe het bij jou werkt, wat je sterke kanten zijn en hoe je die nog beter kunt gebruiken. Het richt zich op jouw talent beelddenken.

Tineke Verdoes, leerkracht en remedial teacher in het speciaal onderwijs, schrijft in haar voorwoord, dat ze zelf ook in beelden denkt en met dit boek wil bereiken, dat kinderen die in beelden denken zich begrepen voelen door hun omgeving. Tineke legt op een begrijpelijke manier uit hoe beelddenkers in het leven staan, hoe ze dingen leren en waar deze kinderen tegenaan lopen, wat het leven van een beelddenker makkelijker kan maken en hoe je als volwassene daar mee om kunt gaan. Dit is niet alleen een leesboek, maar ook een doe boek. De combinatie van informatie op kindniveau en tips voor school maken van deze uitgave een waardevol instrument dat kinderen meer zelfvertrouwen kan geven.

.

Denken in beelden tegenover denken in taal

In haar boek legt Tineke Verdoes het verschil uit tussen denken in taal en denken in beelden. “Timo van 11 jaar tekent wat er tijdens een les in zijn hoofd gebeurt. Met woorden legt hij het zo uit: “Wanneer ik het woord ‘boom’ hoor, dan zie ik in mijn hoofd een boom met appels. Ik heb namelijk plaatjes in mijn hoofd”. Kinderen zoals Timo die in beelden denken hebben plaatjes in hun hoofd. Dit zijn geen stilstaande plaatjes. Het zijn plaatjes die kunnen bewegen, kunnen veranderen. De plaatjes zijn bovendien verbonden met geuren, geluiden en smaak.

Een baby is voor 100% een beelddenker. Alle jonge kinderen denken voornamelijk in beelden. Vanaf groep 3 maken de kinderen een omslag naar taaldenken.

Veel kinderen groeien over beelddenken heen en leren hun linker hersenhelft te gebruiken. Ze maken steeds makkelijker overgangen van de rechterkant naar de linkerkant om stappen plannen  te maken, hun ervaringen te benoemen en hun eigen gedrag te structureren. Hun zelfbewustzijn ontwikkelt zich door de twee hersenhelften steeds beter te laten samenwerken. Een kleine groep ongeveer 5% blijft in beelden denken. De rechterhersenhelft blijft dominant. De linkerhersenhelft kan een achterstand gaan vertonen. Dit hoeft niet.

Sterke kanten van beelddenkers

Tineke laat in haar boek beelddenkers aan het woord. Zo vertelt ze over de sterke kanten van beelddenker Sofie. Sofie is een beelddenker. Haar rechterhersenhelft is haar sterke kant.

• Ze is creatief in het verzinnen van nieuwe dingen
• Ze tekent en knutselt graag
• Ze voel dingen goed aan.
• Ze is een doorzetter
• Ze vindt het leuk om over verschillende dingen iets te weten
• Ze ziet ineens een oplossing voor iets waar anderen al heel lang over nadenken
• Ze is origineel
• Ze heeft veel fantasie
• Ze zorgt voor anderen, omdat ze intuïtief begrijpt wat er om haar heen gebeurt.

Beelddenken en Hoogsensitiviteit

Sommige hoogsensitieve kinderen denken in beelden. Kinderen tot een leeftijd van 8 jaar zijn echte beelddenkers. Hoogsensitieve kinderen willen dit op de een of andere manier graag behouden. In het onderwijs komen ze dan vaak in de problemen omdat het onderwijs erg verbaal is ingericht. Daarom is het ook zo belangrijk dat leerkrachten kennis hebben van hoogsensitiviteit en manieren leren zodat zij kinderen kunnen ondersteunen in hun wijze van de wereld zien en leren. Bron: Sylvia van Zoeren

Hoe kun je een beelddenker herkennen?

1. Beelddenkers begrenzen zich vaak door hardop te praten, of hardop te tellen.
2. Kinderen die in beelden denken hebben vaak meer tijd nodig, om hun werk af te krijgen.
3. Beelddenkers kunnen dromerig overkomen. Als het kind goed is in associëren, maakt het een heel verhaal bij de eerste woorden en luistert vaak niet meer naar de rest van de instructie.
4. Een veel gehoorde opmerking van beeldenkende kinderen is: “Ik ben vaak als laatste klaar”. Deze kinderen raden vaak wat ze moeten doen in de les. Als de meester uitlegt wat er moet gebeuren.
5. Kinderen die beelddenken en een verhaal vertellen gebruiken vaak hun handen om het verhaal te ondersteunen.
6. Vaak gebruiken beelddenkers kleurrijke taal. Een beelddenker is ook te herkennen aan zijn woordgebruik: “Ik bekijk het van een hele andere kant”, of ik zie het zo”.
7. Ook de wijdlopigheid in de manier van praten is kenmerkend voor een beelddenker.
8. Een leerkracht in de klas is erbij gebaat, om goed naar de oogbeweging van een beelddenkend kind te kijken. Een kind dat naar boven kijkt met zijn ogen is nog bezig om het antwoord te bedenken. Eerst zoekt het kind naar een beeld en pas daarna probeert het woorden te vinden. Let dus op dat je niet teveel tegelijk vraagt en wacht me het stellen van de volgende vraag als het kind je weer aankijkt.

Hoe kun je beeldenkers helpen?

Daag ze uit om meer te doen in plaats van te vertellen. Sluit aan bij hun manier van denken. Geef complimenten en focus op wat het kind wel kan. In het boek Denken in Beelden van Tineke Verdoes vind je meer tips voor ouders en leerkrachten.

Wetenschappelijk Onderzoek naar Beelddenken.

Voor meer informatie over beelddenken en recent wetenschappelijk onderzoek: http://www.beeldenbrein.nl

Hoogsensitieve kinderen en hun talent om op te merken

Hoogsensitieve kinderen, ook wel hooggevoelige kinderen genoemd , hebben een talent om op te merken. Ze zien, horen en voelen veel. Hun zenuwstelsel is heel verfijnd en werkt bijzonder goed en intensief.  Daardoor nemen ze veel meer details waar van hun omgeving. Ze zullen als gevolg daarvan dieper en uitgebreider nadenken over wat ze beleven en leren. Als een hooggevoelig kind een klas binnenkomt, dan zal het onmiddellijk opmerken als de meubels anders staan, of als juf anders doet dan normaal. Ze voelen stemmingen en sfeer haarfijn aan. Ook als er tussen kinderen conflicten zijn, zal een hooggevoelig kind dit opmerken en aanvoelen. Deze kwaliteit om op te merken en dingen aan te voelen is heel bijzonder en een gave. Wat dat betreft hebben hooggevoelige kinderen ons veel te vertellen.

Overprikkeling

Hooggevoelige kinderen zijn bijna allemaal sociale kinderen. Ze zijn betrokken bij de wereld om hen heen, omdat ze zo opmerkzaam zijn. Het ene kind voelt vooral stemmingen en emoties van anderen aan, het andere hooggevoelige kind is zich vooral bewust van de wereld en het onrecht in de wereld. Hun sociale bewustzijn maakt, dat ze sneller angstig reageren en sneller gekwetst zijn wanneer zij zelf of andere kinderen gepest worden (bron: Susan Marletta Hart). 

Omdat ze zoveel opmerken kunnen ze intens zijn in hun emoties. Iedere indruk lijkt iets los te maken, of dat nu vreugde, verdriet, afschuw, schrik, angst, verbazing, verwondering of wat dan ook is. Ze zoeken indrukken op en halen deze diep naar binnen, door ze tot een onderdeel van hun innerlijke beleving te maken. Maar te veel indrukken achter elkaar, of een te heftige indruk ineens, kan tot uitputting leiden. Het kind raakt zo vol, dat het minder goed gaat functioneren. Er ontstaat, wat Elaine Aron noemt, 'overprikkeling'. Dat kan zich uiten in teruggetrokken of juist heel druk gedrag, woede- aanvallen, hangerigheid, op zichzelf willen zijn, huilen, boosheid of concentratieproblemen.

Is een hoogsensitief kind anders dan andere kinderen?

Een hoogsensitief kind voelt zich vaak anders, dan de andere kinderen. Omdat deze kinderen zoveel indrukken te verwerken hebben en de neiging hebben om gevoelens en stemmingen van anderen zich toe te eigenen, weten ze vaak geen raad met al deze gevoelens. Ze begrijpen soms niet goed wat er in hun omgaat en raken uit hun doen. Kinderen uiten dit soms met de woorden: “ik heb soms zulke rare gevoelens”, of “ik ben boos, maar ik weet niet waarom ik boos ben”. Ze zien geen onderscheid tussen hun eigen gevoelens en die van anderen.  Als ze door hun ouders niet erkend worden in hun gevoeligheid kunnen ze zich onbegrepen voelen. 

Hooggevoelige kinderen zijn vaak wijze kinderen, ze zijn bedachtzaam, denken snel, kunnen snel verbanden leggen en dat maakt ze ook angstig en voorzichtig. Ze zien immers overal gevaren en zijn minder impulsief. 

Hun denkproces, kan hun behoorlijk in de weg zitten. Vaak denken ze een “oh jee gedachte”, in plaats van een “ok gedachte”,  en dat heeft weer effect op hoe ze zich voelen. Je kind bewust maken van zijn eigen gedachten en binnenwereld en leren hier zelf een keuze in te maken kan heel helpend zijn. 

Om een voorbeeld te geven, een kind kan de gedachte:, “Zie je wel, niemand wil met me spelen”,  ombuigen in een ok gedachte: “Ik vraag zelf aan iemand om met me te spelen”. En als niemand tijd heeft, dan ga ik zelf iets leuks verzinnen. (bron boek, de zintuigenboom van Sylvia van Zoeren).

Waar kun je hoogsensitieve kinderen aan herkennen?

-       ze zijn intuïtief

-       voelen het aan als jij je niet goed voelt

-       zijn wijs voor hun leeftijd

-       denken veel en diep na, willen begrijpen

-       stellen veel vragen

-       zijn vaak in gedachten

-       kunnen niet goed tegen veranderingen

-       zijn empatisch en sociaal

-       hebben een rijke fantasie en zijn creatief

-       kunnen zichzelf heel goed vermaken

-       zijn attent en opmerkzaam

-       kunnen heel intens genieten

-       zijn bedachtzaam en voorzichtig

-       zijn intens blij als iemand aardig tegen ze doet

-       zijn perfectionistisch

Hoe kun je je hoogsensitieve kind het beste helpen?

Erken je kind in zijn of haar gevoeligheid. Geef het kind de ruimte om er te mogen zijn en gevoelens te mogen uiten. Wees oprecht geïnteresseerd en nieuwsgierig naar de belevingswereld van je kind. Je kind voelt het haarfijn aan als je niet met je volle aandacht luistert. Je kind voelt zich dan snel gekwetst. Zorg voor voldoende rustmomenten op een dag, zodat je kind de rust heeft om alle indrukken van die dag te kunnen verwerken. De natuur heeft ook een rustgevende werking. Sylvia van Zoeren heeft een heel mooi boekje uitgegeven: ”de zintuigenboom”. In dit boekje staan ontspanningsoefeningen, die je samen kunt doen met je kind. Ook  staan er oefeningen in die je kind helpen om alle indrukken van de dag en energieën van anderen, los te kunnen laten, zodat het kind weer rustig en zichzelf wordt. 

Wil je meer weten? Neem gerust contact met me op. Graag help ik jouw kind om beter met zijn of haar gevoeligheid om te gaan, met als resultaat, een vrolijker en blijer kind, dat zich steviger voelt en zich optimaal kan ontwikkelen.

Begeleiding voor ouders en kinderen vindt plaats bij mij thuis aan de keukentafel.

Coaching Kitchen
Clarien Tinbergen
+31647520379
http://www.coachingkitchen.nl/